Samarbeid og framtidsvyer set Vik på kartet

Vik kommune har alltid hatt mykje å by på – fjord, fjell, historie og lokalmat i verdsklasse. Men i 2025 har det verkeleg skjedd noko, reiselivet har av kommunen blitt løfta som eit av dei viktigaste satsingsområda. Me svara på utfordringa med å styrke laget vårt, ved å kople på Solrun Hjelleflat - ei dame med lang fartstid i reiselivet. I eit godt samarbeid med resten av teamet i Sogn Næring, reiselivsnæringa og kommunen sine eigne tilsette har det blitt gjort mange og gode grep for å sikre god besøksforvalting og auka lokal verdiskaping.

Me har tatt oss ein prat med Solrun, hennar erfaring i Vik så langt og refleksjoner kring kva som skal til for å lukkast som ein destinasjon.

Du har lang erfaring frå reiselivsutvikling i Sogn og Flåm – kva tek du med deg derfrå som har vore nyttig i arbeidet i Vik?
Å forstå markedet og korleis sikre verdiskapinga lokalt. Det er komplisert å handtere både norske og store internasjonale aktørar som cruise, så her er det viktig å tilrettelegge for god besøksforvaltning, vise fram Vik sitt særpreg og sørge for at gjestene legg igjen pengar lokalt. Vi er heldig som har så vakker natur som tiltrekk seg gjester frå heile verda, men det er opp til oss å sikre at ein tjenar pengar på reiselivet

Kva var den største overgangen frå å jobbe i ein etablert destinasjon som Flåm til å jobbe med Vik, som er i ein annan fase av utviklinga?
Nå har eg bygd opp Flåm frå å væra ein liten sommardestinasjon med eit tog, til å bli eit stort selskap (Norway’s best) med heilårsaktivitet. Så eg har vært med på denne runden før. Reiselivet i Vik er prematurt, så det er som å starta på nytt. Men eg er ein utviklar, har lett for å sjå moglegheiter og ser stort potensiale i Vik. Her skjuler det seg mange perler som ein kan løfte fram og som dagens reiseliv vil ha tak i .

Kva var dei første tiltaka du og teamet prioriterte då du starta arbeidet med Vik?
Vi organiserte opp ei destinasjonsgruppe med representantar fra Næring, Kommune og Sogn Næring for å drøfte prioriteringer for kva som måtte gjerast før årets sesong. Det satte fart på skiltprosjektet og oppdaterte kart i sentrum som er ein viktig del av besøksforvaltning. Her viser ein gjestane kvar dei kan gå, kvar dei finn dei største attraksjonane, service fasilitetar, og ikkje minst toalett undervegs. Dette er viktig å ha på plass for å unngå støy, i tillegg til å auka servicenivået lokalt.

Kva for utfordringar har de møtt undervegs, og korleis har de løyst dei?
All endring er krevjande, men det må til for å drive utvikling. Informasjon får ein aldri nok av i slike prosessar, så her har ein prøvd å bruke alle fora for å informere og drøfte. Alt fra frokostmøte i Næringssamskipnaden, ulike folkemøte, møte med reiselivsaktørar og møte med destinasjonsgruppa. Her er det alltid rom for forbedring, ikkje minst at ein må planleggja i god tid før sesong.

Foto: Ola Hopperstad

Når me snakker om reiseliv i Vik, kjem me ikkje vekk frå å nemne cruisetrafikken. Kva det har å bety for Vik og kor mykje bidreg dei sjøfarende med verdiskaping lokalt.

Korleis har auken i cruisetrafikk påverka arbeidet med å utvikle Vik som destinasjon?
Det å få havneavgifter og gjester på kaien gir ein stor moglegheit for utvikling av Vik.  Og når ein i tillegg får anløp fra april til oktober gir dette eit kundegrunnlag for næringslivsutvikling som må utnyttast. Får ein fart på reiselivet kjem lysa på i sentrum. Så her må ein jobbe frem utvikling allereie for neste sesong.

Kva grep har de teke for å sikre at Vik får mest mogleg lokal verdiskaping ut av cruiseanløpa?
 I tillegg til arbeidet med god besøksforvaltning, har ein sett på korleis ein kan skape fleire kassa-apparater og meir tilbod til gjestane. Her er vi akkurat i startfasen, men ved at Ola Hopperstad etablerte gardsutsal i eit naust i nærheten av Kristianhus fekk han både fart i omsetning, besøk på garden, i tillegg til bestilling av bær og syltetøy levert til båtane. Det er moro. Dette har ført til fleire forespørslar til kommunen og må utviklast vidare.  

Har de fått tilbakemeldingar frå cruiseturistar eller turoperatørar som du synest er ekstra viktige?

Dei vil ha dei lokale historiane, smakane og særpreget fra Vik. Her har Vik mykje å løfte fram som bringbær, gammalost, Sylvringen, kjøtt og fisk m.m..  Må berre passe på at dei lokale forstår korleis dei skal tjena pengar så ikkje agentane tek heile kaka.

foto: Ola Hopperstad

For å lukkast med ei positiv utvikling av reiselivet er ein avhengig av å samarbeide, på tvers av offentleg, privat næringsliv og lokalbefolkninga.

Kva rolle meiner du at det tette samarbeidet mellom næring, kommune og Sogn Næring har spelt for å lukkast?
Reiselivet tangerar mange sektorar, så her er det viktig at ein sikrar ein heilhetleg utvikling med respekt for både gjester og dei lokale innbyggjarane. I tillegg er det krevjande med utvikling i små bygder, så her spelar alle desse aktørane ein viktig rolle. Både som tilretteleggjar, men også med støtte både på kompetanse og midlar. Nå har vi hatt ein pilot som kommunen initierte via Sogn Næring som er ein god start, så får me sjå på kva vi får til kommersielt.

Kva har du sjølv lært av å jobbe så tett med ein kommune som oppdragsgivar?
At ting tar tid! Og at det er viktig med dialogmøter for å skape forståelse for dagens reiseliv.  Ein treng å vise til at det er reiselivet som gir levande lokalsamfunn og gjer at ein kan skapa seg eit godt liv i distrikta. Eit godt eksempel er Flåm som gikk frå å væra ei fraflytningsbygd til at det vart fullt i barnehagen!

Kva tiltak meiner du har gitt størst effekt så langt?
Når ein vel å ta imot cruiseskip må ein først og fremst organisere logistikk, info og god besøksforvaltning. Dette for å unngå «rundballe»-stuntet som vi hadde i Flåm. Vi må behandle gjestene med respekt og tilrettelegge for ei god oppleving. Likar dei seg i Vik, kjem dei gjerne tilbake eller anbefaler vidare. Så må ein tilretteleggja for vidare lokal vekst og bygge stein på stein.

foto: Solrun Hjelleflat

Kva blir dei viktigaste satsingsområda for reiselivet i Vik dei neste tre åra?
Skape nye kassa-apparater, få igjen livet i sentrum, få fleire serveringsstader og møteplasser, skape fleire attraksjonar og setja Vik på reiselivskartet.

Korleis kan næringslivet og kommunen halde fram med å dra i same retning?

Bli enig om felles mål og jobbe med eit 10 års perspektiv. Dei må sjå på reiselivet som samla næringsutvikling og ei felles satningsområde. Reiselivet skaper levende samfunn og tiltrekker seg gjerne unge arbeidstakere, så her må man tilretteleggja både for tilflyttarar og gjester.

Kva råd vil du gi til andre bygder som vil utvikle seg som reisemål?
Sjå til dei som har fått det til før så ein kan læra av dei. Det er komplisert og man må finne sin nisje i det store bildet.

Heilt til slutt, litt personleg om dine erfaring frå Vik. Kva er ditt personlige høgdepunkt frå tida i Vik og kva er favorittplassen og kvifor?
Eg har jo slekt i Vik, og alltid syns at Vik er ein vakker og sjarmerande plass. Så det å få bli bedre kjent med historiane og dei flinke folka er veldig kjekt.  Men høgdepunkt er når eg ser at sesongen gir klingande mynt i kassen til aktørane. Det viser at vi er på rett veg.
Vikøyri  som ligg idyllisk og vakkert ved fjorden. Ein fantastisk sjarmerande plass med ein rik historie som man blir både imponert og ydmyk av. Å ved å setja historia inn i ny tid, blir det ein ny attraksjon i reiselivet som skaper både nysgjerrigheit og stoltheit .

Takk for praten, Solrun, me gler oss til å arbeide vidare med å sette Vik på reiselivskartet!